تفاوت روغن کنجد و روغن ارده کنجد

روغن کنجد و روغن ارده کنجد دو فرآورده طبیعی و پرخاصیت هستند که از دانه های کنجد استخراج می شوند. با این حال، این دو روغن در روش تولید، خواص، طبع و کاربردهایشان تفاوت های اساسی دارند. بررسی دقیق این تفاوتها به شما کمک می کند تا در انتخاب مناسب ترین گزینه موفق تر عمل کنید. بنابراین مطالعه مطالب این مقاله را به شما توصیه می‌کنیم.

تفاوت در روش تولید و استحراج روغن کنجد و روغن ارده کنجد

روغن کنجد از دانه های خام استخراج می شود و خواص طبیعی کنجد را کاملاً حفظ می کند. روغن ارده کنجد اما از دانه های بو داده شده و تبدیل شده به ارده تهیه می شود که این فرآیند، طعم، عطر و حتی خواص درمانی آن را تغییر می دهد.

این تفاوت های اساسی در تولید، نه تنها بر طبع و کاربردهای آنها تأثیر می گذارد، بلکه انتخاب بین این دو روغن را به نیازهای فردی و ترجیحات مصرفی گره می زند. در ادامه، مراحل دقیق تولید هر روغن را بررسی می کنیم.

روغن کنجد تصفیه شده

مراحل تولید و استخراج

دانه های کنجد خام بدون هیچ فرآیند حرارتی اولیه، مستقیماً وارد دستگاه پرس سرد می شوند. در این روش، فشار مکانیکی بالا بدون استفاده از حرارت یا مواد شیمیایی باعث استخراج روغن می شود. دمای فرآیند زیر ۴۰ درجه سانتی گراد باقی می ماند تا ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب غیراشباع حفظ شوند. روغن حاصل بهتر است تحت روش تصفیه به دست بیاید تا ناخالصی ها جدا شوند.

روغن ارده کنجد

مراحل تولید و استخراج

دانه های کنجد ۸ تا ۱۲ ساعت در آب خیسانده می شوند تا نرم شوند. سپس دانه ها در دمای بالا (حدود ۲۵۰-۳۰۰ درجه سانتیگراد) تفت داده می شوند تا رطوبت آنها کاملاً از بین برود و عطر و طعمی شبیه آجیل بگیرند. در ادامه دانه های بو داده به خمیر ارده تبدیل می شوند. در مرحله استخراج، ارده تحت فشار قرار می گیرد تا روغن آن جدا شود. این مرحله ممکن است با افزودن آب همراه باشد تا روغن راحت تر جدا گردد.

نکته: روغن کنجد به دلیل عدم استفاده از حرارت در مراحل اولیه، رنگ روشنتر و طعم ملایم تری دارد، در حالی که روغن ارده کنجد به دلیل بو دادن، تیره تر و عطر قوی تری دارد.

تفاوت در طبع (مزاج)

روغن کنجد

• طبع سرد و خشک دارد.
• مناسب برای افراد با مزاج گرم (صفراوی یا دموی) که علائم گرمی مانند گرگرفتگی، جوش یا التهاب دارند.
• مصرف آن در فصول گرم سال توصیه می شود.

روغن ارده کنجد

• طبع گرم و تر دارد.
• برای افراد با مزاج سرد (بلغمی یا سوداوی) که از سردی معده، درد مفاصل یا کمبود انرژی رنج می برند، مفید است.
• در زمستان یا برای بهبود بیماری های ناشی از سردی مانند آرتروز کاربرد دارد.

مثال طب سنتی

در منابع طب ایرانی، روغن ارده کنجد برای تقویت قوای جنسی و گرم کردن بدن توصیه شده است. در حالی که روغن کنجد برای کاهش حرارت کبد و پاک سازی خون استفاده می شود.

تفاوت در خواص درمانی

روغن کنجد

سلامت پوست و مو:

• به دلیل ویتامین E و اسید لینولئیک، مرطوب کننده قوی است و برای درمان خشکی پوست و اگزما مفید است.
• در ترکیب ماسک های مو، باعث تقویت ریشه و درخشندگی مو می شود.

سلامت قلب:

• حاوی سسامین و سسامولین است که کلسترول بد (LDL) را کاهش می دهند.

ضد التهاب:

• برای ماساژ مفاصل دردناک یا کاهش تورم استفاده می شود.

روغن ارده کنجد

سلامت گوارش:

• به دلیل طبع گرم، هضم را بهبود می بخشد و برای رفع یبوست مفید است.

تقویت سیستم ایمنی:

• سرشار از روی (زینک) و آهن است که در تولید گلبول های سفید نقش دارد.

پیش گیری از پوکی استخوان:

• کلسیم و فسفر موجود در آن برای استحکام استخوان ها ضروری است.

بر اساس تحقیقات، روغن ارده کنجد به دلیل فرآیند بو دادن، ترکیبات فنولی بیشتری دارد که خاصیت ضدسرطانی آن را تقویت می کند.

تفاوت در عطر، بو و طعم

روغن کنجد

• رنگ: زرد روشن تا طلایی.
• عطر: ملایم و کمی خاکی.
• طعم: خنثی و مناسب برای ترکیب با غذاهای مختلف بدون تغییر طعم اصلی.

روغن ارده کنجد

• رنگ: قهوهای مایل به طلایی تیره.
• عطر: شدید، آجیلی و مشابه کنجد بو داده.
• طعم: غنی، شیرین و کمی دودی که به غذاهای شرقی مانند سالادهای آسیایی یا حلواشکری عمق می بخشد.

کاربرد آشپزی

از روغن ارده کنجد در غذاهای خاورمیانهای مانند حمص یا به عنوان سس روی نان استفاده میشود، در حالی که روغن کنجد در سس سالاد یا تفت دادن سبزیجات کاربرد دارد.

روغن کنجد

پخت و پز

• مناسب برای تفت دادن کوتاه مدت سبزیجات یا گوشت در حرارت متوسط.
• افزودن به سوپ ها یا خورشت ها برای غنی تر کردن طعم.

موارد آرایشی

• ماساژ بدن برای کاهش خشکی پوست.
• ترکیب با اسانس ها برای رایحه درمانی.

روغن ارده کنجد

مصرف مستقیم

• خوردن یک قاشق صبح ناشتا برای تقویت انرژی (طبق توصیه طب سنتی).
• اضافه کردن به شیرین کننده هایی مانند عسل یا شیره انگور برای تهیه معجون های انرژی بخش.

کاربردهای درمانی

• چکاندن چند قطره در بینی برای رفع خشکی مخاط (با مشورت پزشک).
• نکات ضروری در مصرف روغن سرخ کنجد و روغن ارده کنجد

عدم تحمل حرارت بالا

• هر دو روغن نقطه دود پایینی دارند (حدود ۱۷۵ درجه سانتی گراد). استفاده از آنها برای سرخ کردن عمیق باعث تولید ترکیبات سرطان زا مانند آکریل آمید می شود.

روش های نگهداری از روغن کنجد و روغن ارده کنجد

• روغن کنجد به دلیل عدم استفاده از مواد نگه دارنده، در معرض فساد اکسیداتیو است. بهتر است در بطری شیشه ای تیره و در جای خنک نگهداری شود.
• روغن ارده کنجد به دلیل ترکیبات آنتی اکسیدانی حاصل از بو دادن، ماندگاری بیشتری دارد (حدود ۶ ماه تا ۱ سال).

هشدارها

• مصرف بیش از حد روغن کنجد ممکن است باعث افزایش وزن یا تشدید مشکلات گوارشی در افراد سرد مزاج شود.
• روغن ارده کنجد برای مبتلایان به آلرژی به کنجد خطرناک است.

روغن کنجد بهتر است یا روغن ارده کنجد؟

برای تصمیم گیری بین این دو روغن، ابتدا نیازها و شرایط خود را بررسی کنید:

قیمت:

علاوه بر مطالب ذکر شده به قیمت دو روغن نیز باید توجه کرد.

• روغن کنجد معمولاً مقرون به صرفه تر است
• روغن ارده کنجد به دلیل فرآیند تولید پیچیده تر، گران تر است.

فصل یا شرایط آب و هوایی

• در فصول گرم سال، روغن کنجد با طبع سرد، تعادل بدن را حفظ می کند.
• در زمستان یا برای رفع سردی بدن، روغن ارده کنجد مفیدتر است.

به طور کلی اگر سلامت پوست، ضدالتهاب بودن یا پخت و پز ساده مد نظرتان است، روغن کنجد را انتخاب کنید.

اگر به دنبال تقویت انرژی، بهبود گوارش یا طعم خاص در شیرینی پزی هستید، روغن ارده کنجد گزینه بهتری است.

علاوه بر این همواره به یاد داشته باشید که مصرف متعادل هر دو روغن در رژیم غذایی، می تواند ترکیبی از فواید آنها را برای شما به ارمغان بیاورد.

سخن پایانی

هیچ یک از این روغن ها به تنهایی «بهتر» نیستند. انتخاب بین آنها به نیازهای فردی، مزاج و نوع مصرف بستگی دارد. برای بهره مندی از فواید هر دو، می توانید در رژیم غذایی خود از هر دو روغن به صورت متعادل استفاده کنید. مثلاً از روغن کنجد برای پخت روزانه و روغن ارده کنجد به عنوان چاشنی در غذاهای خاص یا دسرها استفاده کنید. اگر بیماری خاصی مانند دیابت، فشار خون یا آلرژی دارید، پیش از مصرف با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید. هر دو روغن را دور از نور، حرارت و رطوبت نگهداری کنید تا خواصشان حفظ شود. با این کار، هم از طعم بی نظیر آنها لذت می برید و هم سلامتی خود را تضمین می کنید.

سوالات متداول

• تفاوت بین تولید روغن کنجد و روغن ارده کنجد چیست؟ روغن کنجد از دانه های خام کنجد استخراج می شود، در حالی که روغن ارده کنجد از دانه های بو داده شده و تبدیل‌ شده به ارده تهیه می شود. این تفاوت در فرآیند تولید، باعث تغییرات در طبع، طعم، عطر و خواص درمانی آنها می شود.
• کدام روغن برای افراد سردمزاج مناسب تر است؟ روغن ارده کنجد با طبع گرم و تر، برای افراد سردمزاج (بلغمی یا سوداوی) که از سردی معده یا درد مفاصل رنج می‌ برند، گزینه بهتری است.
• آیا می توان از این روغن ها برای سرخ کردن عمیق استفاده کرد؟ خیر، هر دو روغن نقطه دود پایینی(حدود ۱۷۵ درجه سانتی گراد) دارند و استفاده از آنها برای سرخ کردن عمیق، باعث تولید ترکیبات سرطان زا مانند آکریل آمید می‌ شود.
• روغن ارده کنجد چه مزایایی برای سلامت گوارش دارد؟ به دلیل طبع گرم، هضم را بهبود می بخشد و برای رفع یبوست مفید است. همچنین ترکیبات آنتی اکسیدانی آن به سلامت روده کمک می کند.
• چگونه روغن کنجد را برای مصارف آرایشی استفاده کنیم؟ از روغن کنجد می توان برای ماساژ پوست و مو استفاده کرد. این روغن به دلیل ویتامین E و اسید لینولئیک، مرطوب کننده ای قوی است و برای درمان خشکی پوست و اگزما مناسب است.
• کدام روغن برای فصل تابستان توصیه می شود؟ روغن کنجد با طبع سرد و خشک، برای فصول گرم سال و افراد گرم مزاج (صفراوی یا دموی) مناسب تر است.
• آیا روغن ارده کنجد برای مبتلایان به آلرژی خطرناک است؟ بله. افراد مبتلا به آلرژی به کنجد باید از مصرف روغن ارده کنجد خودداری کنند، زیرا ممکن است واکنش های آلرژیک ایجاد کند.
• چرا روغن ارده کنجد گران تر است؟ فرآیند تولید روغن ارده کنجد پیچیده تر است و شامل مراحل خیساندن، بو دادن، آسیاب کردن و استخراج روغن از ارده می شود که هزینه های تولید را افزایش می دهد.
• کدام روغن برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید است؟ روغن ارده کنجد به دلیل دارا بودن کلسیم و فسفر، برای استحکام استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان مناسب تر است.
• چگونه این روغن ها را نگهداری کنیم؟ روغن کنجد را در بطری شیشه ای تیره و دور از نور و حرارت نگهداری کنید، روغن ارده کنجد به دلیل ترکیبات آنتی اکسیدانی، ماندگاری بیشتری دارد (تا ۱ سال) اما بهتر است در جای خنک قرار گیرد.